Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej

Cmentarz rzymskokatolicki Milltown Cemetery w Belfaście hr. Antrim (Irlandia Północna)

Milltown to rzymskokatolicki cmentarz położony na południowo-zachodnich przedmieściach Belfastu. Na jego terenie rozproszonych jest ponad 150 grobów z czasów I i II wojny światowej, nad którymi opiekę roztacza Komisja Grobów Wojennych Wspólnoty Brytyjskiej. Wśród nich siedem to mogiły lotników polskich. Znajdują się w części grobów wojennych, w działce A (War Graves Group Section A), w rzędzie LG.

Dwóch pierwszych spośród tych lotników służyło w 6 Anti Aircraft Cooperation Unit, jednostce współpracy z obroną przeciwlotniczą, na detaszowanym lotnisku Sydenham w Irlandii Północnej (będącym obecnie portem lotniczym Belfastu). Byli niedoświadczonymi pilotami przydzielonymi tam na praktykę przed dalszym skierowaniem na trening bojowy. 23 kwietnia 1942 r. na lot z zadaniem współpracy z opl. wystartował kpr. pil. Józef Pudełko. Pilotował Lysandera II (V9721), którego drugiem członkiem załogi był radiotelegrafista Sgt Norman Elcock z RAF. Krótko po starcie samolot z niejasnych przyczyn, przypuszczalnie na skutek usterki silnika, rozbił się w pobliżu lotniska.

Tydzień później, 30 kwietnia 1942 r., zginął kpr. pil. Edward Lewandowski. Leciał samotnie za sterami Lysandera II (P1731) i w czasie lotu zderzył się z linkami balonów zaporowych broniących przed nalotami Belfast. Spadł do Belfast Lough - zatoki Morza Irlandzkiego, nad którą leży Belfast.

Kolejny pogrzeb na cmentarzu Milltown odbył się po śmierci załogi z 304 Dywizjonu Bombowego "Ziemi Śląskiej". Szóstka lotników wystartowała ze swojego lotniska Predannack w Kornwalii 20 grudnia 1943 r. o godz. 15:21 z zadaniem patrolowania Zatoki Biskajskiej w poszukiwaniu niemieckich okrętów podwodnych. Po kilku godzinach lotu, o godz. 19:36, samolot zameldował o niesprawnym radarze, a o godz. 22:45 przekazano kolejną informację, tym razem znad Lismore we wschodniej części neutralnej Republiki Irlandii. Straciwszy orientację, lecąc w burzy śnieżnej na zachód, o godz. 23:22 samolot rozbił się o zbocze góry Brandon w hrabstwie Kerry, na zachodnim wybrzeżu Republiki Irlandii. Zginęła cała załoga w składzie: sierż. pil. Klemens Adamowicz (dowódca), plut. pil. Stanisław Czerniawski, plut. obs. Naftali Kuflik, plut. rtg. Paweł Kowalewicz, st. szer. strz. Kazimierz Ługowski i kpr. strz. Wincenty Pietrzak. Pięciu lotnikom urządzono pogrzeb w Milltown. Wyjątkiem był Kuflik, którego z uwagi na wyznanie pochowano na cmentarzu żydowskim w Carnmoney (także w Irlandii Północnej).

Stopień
Nr ewid.
Nazwisko, imię
Data śmierci
Jednostka
sierż. pil. (F/Sgt)780537Adamowicz Klemens20/21.12.1943304 Dywizjon
plut. pil. (Sgt)794362Czerniawski Stanisław20/21.12.1943304 Dywizjon
plut. rtg. (Sgt)703968Kowalewicz Paweł20/21.12.1943304 Dywizjon
kpr. pil. (Sgt)783109Lewandowski Edward30.04.19426 Anti Aircraft Cooperation Unit
st. szer. strz. (Sgt)703438Ługowski Kazimierz20/21.12.1943304 Dywizjon
kpr. strz. (Sgt)782657Pietrzak Wincenty20/21.12.1943304 Dywizjon
kpr. pil. (Sgt)781015Pudełko Józef23.04.19426 Anti Aircraft Cooperation Unit
 
Razem
7
   

Wojciech Zmyślony

Brama wejściowa na cmentarz Milltown w Belfaście.
Widok ogólny na cmentarz Milltown. Widoczne są liczne tzw. krzyże celtyckie, będące elementem charakterystycznym grobów w Irlandii.
Część cmentarza, w której znajdują się groby wojenne lotników polskich.
Inne ujęcie tablic nagrobnych - te, pod którymi spoczywają Polacy, wyróżniają się pięciokątnym kształtem oraz wyrzeźbionym godłem Orła Białego.
Wiązanka kwiatów w formie szachownicy lotniczej na grobie kpr. pil. Józefa Pudełki.
Grób sierż. pil. Klemensa Adamowicza.
Grób plut. pil. Stanisława Czerniawskiego.
Grób plut. rtg. Pawła Kowalewicza.
Grób kpr. pil. Edwarda Lewandowskiego.
Grób st. szer. strz. Kazimierza Ługowskiego.
Grób kpr. strz. Wincentego Pietrzaka.
Grób kpr. pil. Józefa Pudełki.
Archiwalna fotografia z lat 40. XX wieku grobów polskich lotników, m.in. sierż. pil. Klemensa Adamowicza (na pierwszym planie z lewej strony).
Archiwalna fotografia grobu sierż. pil. Klemensa Adamowicza.