Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej

Cmentarz Oaston Road Cemetery w Nuneaton hr. Warwickshire (Anglia)

Na cmentarzu przy Oaston Road w Nuneaton znajduje się 88 alianckich grobów wojennych. Jedną trzecią z nich - 29 - stanowią groby polskich lotników. Prawie wszyscy należeli do jednostki wyszkolenia operacyjnego 18 Operational Training Unit (18 OTU), bazującej w Bramcote, miejscowości położonej parę kilometrów na południowy wschód od Nuneaton. Są wśród nich zarówno ci należący do kadry (instruktorzy, mechanicy) 18 OTU, jak i uczniowie: piloci, nawigatorzy, radiotelegrafiści i strzelcy, którzy zginęli w trakcie szkolenia, na tzw. kursach zgrywania załóg bombowych.

4 lutego 1941 r. w katastrofie spowodowanej zderzeniem z liną balonu zaporowego zginęli plut. Perkowski, plut. Wojciechowski, por. Minkiewicz, plut. Kwiatkowski, kpr. Orynek i sierż. Jachna. We wraku Wellingtona IC (R1298) życie stracili również Brytyjczycy i Nowozelandczycy, instruktorzy z 18 OTU: F/O David Warburton, Sgt Victor C. Hill, Sgt Bernard T. Abbot oraz Sgt Walter L. Gosden.

23 kwietnia 1941 r. doszło do kolejnej tragedii spowodowanej przez linę balonu zaporowego. W trudnych warunkach atmosferycznych rozbił się Anson I (R3408) z por. Sablikiem, st. szer. Rudlickim, Brytyjczykami Sgt Johnem B. Molonym, W/O Sidney'em Ripley'em i Sgt Robertem Hansonem (zginęli) oraz kpr. rtg. Edmundem Kosznikiem (lekko ranny) na pokładzie.

Plut. pchor. Szostak, plut. Zwolski oraz kpr. Gaik (a także instruktor z RAF, P/O Ronald J. Hawkes) zginęli nocą z 28 na 29 kwietnia 1941 r. na Wellingtonie I (L4297), po zderzeniu z drzewem.

5 września 1941 r. podczas lądowania we mgle w bazie RAF Waddington na pasie startowym nie zmieścił się Wellinton IC (X9795). Samolot uderzył następnie w zaparkowane przy lotnisku pojazdy i rozbił się o hangar. Zginął kpt. Sukniewicz, przeżyła reszta załogi: por. pil. Józef Lach, por. pil. Czesław Rymkiewicz, sierż. pchor. rtg. Piotr Grom, st. szer. strz. Karol Droździk oraz kpr. strz. Henryk Bosek.

29 września 1941 r. w rozbitym podczas podejścia do lądowania Wellintonie IC (R3216) zginęli: ppor. Cupryk, por. Jozepajt, por. Stępień i kpr. Księżyc, a st. szer. Astramowicz zmarł w szpitalu. Życie stracili także Brytyjczycy Sgt Edward J. H. Heather oraz F/Sgt Jack S. Fisher. Jedynym ocalałym był ciężko ranny kpr. strz. Marian Ziętkiewicz.

Kolejnymi ofiarami wypadku byli kpt. Hermanowski i kpt. Miarczyński, którzy 4 października 1941 r. zginęli podczas lotu szkolnego na Ansonie I (R9708), po tym jak w powietrzu doszło do zderzenia z innym samolotem z 18 OTU. Zginęli również Brytyjczycy F/Sgt Lawrence A. Scott, F/Sgt Reginald Brown oraz AC1 Eric C. Mason. Załoga drugiego samolotu - Ansona I (R9709) - zdołała bezpiecznie wylądować.

Nocą z 26 na 27 października 1941 r. po nocnym locie, podczas podejścia do lądowania w Bramcote rozbił się Wellington IC (X9807). Cała załoga zginęła: por. Smolik, szer. Laskoś, szer. Teodorko oraz plut. Łydka.

Chronologicznie, ostatni pochowani w Nuneaton polscy lotnicy polegli nocą z 14 na 15 marca 1942 r. Byli to por. Kozłowski, kpr. Hipp oraz plut. Stengierski, którzy rozbili się po starcie z Bramcote na Wellingtonie IC (T2961). Zginął także brytyjski pilot P/O David M. Jones, natomiast katastrofę przeżył radiotelegrafista ppor. Zenon Luba.

Dwóch kolejnych lotników z personelu naziemnego zginęło w innych okolicznościach, niezwiązanych z katastrofami lotniczymi. St. szer. Tkaczuk został 2 sierpnia 1942 r. potrącony śmiertelnie przez samochód ciężarowy. Z kolei plut. Bluszcz podczas prac na lotnisku został uderzony śmigłem kołującego samolotu i zmarł parę godzin później w szpitalu. Stało się to 29 lipca 1941 r.

Jedyny lotnik spoza 18 OTU to por. Fengler z 301 Dywizjonu Bombowego "Ziemi Pomorskiej", który zginął 8 sierpnia 1940 r. Za sterami samolotu Battle I (L5597) wykonywał ćwiczenie na starty i lądowania. Po kolejnym starcie rozbił się koło lotniska, ginąc na miejscu.

Stopień
Nr ewid.
Nazwisko, imię
Data śmierci
Jednostka
st. szer. strz. (Sgt) 792784 Astramowicz Teofan 29.09.1941 18 Operational Training Unit
plut. (LAC) 792786 Bluszcz Jerzy 29.07.1941 18 Operational Training Unit
ppor. pil. (Sgt) 780970 Cupryk Stanisław 29.09.1941 18 Operational Training Unit
por. pil. (F/O) 76694 Fengler Dominik 08.08.1940 301 Dywizjon
kpr. strz. (F/Sgt) 782652 Gaik Zygmunt 28/29.04.1941 18 Operational Training Unit
kpt. obs. (F/O) P-0767 Hermanowski Stanisław 04.10.1941 18 Operational Training Unit
kpr. rtg. (Sgt) 792653 Hipp Tadeusz 14/15.03.1942 18 Operational Training Unit
sierż. strz. (Sgt) 780645 Jachna Ludwik 04.02.1941 18 Operational Training Unit
por. pil. (F/O) P-0583 Jozepajt Jan 29.09.1941 18 Operational Training Unit
por. pil. (F/O) P-0925 Kozłowski Władysław 14/15.03.1942 18 Operational Training Unit
kpr. rtg. (Sgt) 792827 Księżyc Jan 29.09.1941 18 Operational Training Unit
plut. rtg. (Sgt) 783272 Kwiatkowski Henryk 04.02.1941 18 Operational Training Unit
szer. pil. (Sgt) 782338 Laskoś Zbigniew 26/27.10.1941 18 Operational Training Unit
plut. strz. (Sgt) 781190 Łydka Mieczysław 26/27.10.1941 18 Operational Training Unit
kpt. obs. (F/O) 76831 Miarczyński Roman 04.10.1941 18 Operational Training Unit
por. obs. (F/O) P-1439 Minkiewicz Andrzej 04.02.1941 18 Operational Training Unit
kpr. strz. (Sgt) 781172 Orynek Jan 04.02.1941 18 Operational Training Unit
plut. pil. (W/O) 780498 Perkowski Zbigniew 04.02.1941 18 Operational Training Unit
st. szer. obs. (Sgt) 780347 Rudlicki Jerzy 23.04.1941 18 Operational Training Unit
por. obs. (F/O) P-1438 Sablik Oskar 23.04.1941 18 Operational Training Unit
por. pil. (F/O) P-0446 Smolik Zygmunt 26/27.10.1941 18 Operational Training Unit
plut. strz. (Sgt) 780066 Stengierski Jan 14/15.03.1942 18 Operational Training Unit
por. obs. (F/O) P-0036 Stępień Zygfryd 29.09.1941 18 Operational Training Unit
kpr. obs. (F/Lt) P-0110 Sukniewicz Marian 05.09.1941 18 Operational Training Unit
plut. pchor. pil (Sgt) 783508 Szostak Tadeusz 28/29.04.1941 18 Operational Training Unit
szer. rtg. (Sgt) 792778 Teodorko Jan 26/27.10.1941 18 Operational Training Unit
st. szer. (AC1) 781546 Tkaczuk Mateusz 02.08.1942 18 Operational Training Unit
plut. pil. (Sgt) 781314 Wojciechowski Stefan 04.02.1941 18 Operational Training Unit
plut. rtg. (Sgt) 781199 Zwolski Jan 28/29.04.1941 18 Operational Training Unit
 
Razem
29
   

Wojciech Zmyślony

Widok na rząd z mogiłami polskich lotników.
Widok na groby z drugiej strony.
Polskie groby wojenne znajdujące się pod opieką Komisji Grobów Wojennych Wspólnoty Brytyjskiej (Commonwealth War Graves Commission) oznaczone są godłem Rzeczpospolitej - wykutym w płycie z piaskowca orłem w koronie.
Grób szer. strz. Teofana Astramowicza i ppor. pil. Stanisława Cupryka.
Grób plut. Jerzego Bluszcza.
Grób por. pil. Dominika Fenglera.
Grób kpr. strz. Zygmunta Gaika i plut. pchor. pil. Tadeusza Szostaka.
Grób kpt. obs. Stanisława Hermanowskiego i kpt. obs. Romana Miarczyńskiego.
Grób kpr. rtg. Tadeusza Hippa i plut. strz. Jana Stengierskiego.
Grób sierż. strz. Ludwika Jachny i kpr. strz. Jana Orynka.
Grób por. pil. Władysława Kozłowskiego.
Grób kpr. rtg. Jana Księżyca.
Grób plut. rtg. Henryka Kwiatkowskiego i por. obs. Andrzeja Minkiewicza.
Grób szer. pil. Zbigniewa Laskosia i plut. strz. Mieczysława Łydki.
Grób plut. pil. Zbigniewa Perkowskiego.
Grób st. szer. obs. Jerzego Rudlickiego i por. obs. Oskara Sablika.
Grób por. pil. Zygmunta Smolika.
Grób por. obs. Zygfryda Stępienia.
Grób kpt. obs. Mariana Sukniewicza i por. pil. Jana Jozepajta.
Grób szer. rtg. Jana Teodorko.
Grób st. szer. Mateusza Tkaczuka.
Grób plut. pil. Stefana Wojciechowskiego.
Grób plut. rtg. Jana Zwolskiego.
Pogrzeb na cmentarzu Oaston Road Cemetery w Nuneaton trzech członków załogi Wellingtona IC (T2961), zabitych w wypadku nocą z 14 na 15 marca 1942 r.: por. pil. Władysława Kozłowskiego, kpr. rtg. Tadeusza Hippa oraz plut. strz. Jana Stengierskiego.
Procesja z dwiema trumnami (w jednej z nich złożono resztki ciał dwóch lotników) na cmentarzu w Nuneaton. Z prawej strony, na drugim planie, widoczne drewniane krzyże (zastąpione potem kamiennymi płytami) na grobach innych polskich lotników z 18 Operational Training Unit.
Moment złożenia trumny ze szczątkami kpr. Hippa i plut. Stengierskiego do grobu. Zdjęcia wykonano 18 marca 1942 r.