Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej

Wyższa Szkoła Lotnicza

Wyższą Szkołę Lotniczą w Wielkiej Brytanii powołano do życia wiosną 1943 r. w celu szkolenia kadr sztabowych Polskich Sił Powietrznych. Szkoła była kontynuatorem tradycji przedwojennej Wyższej Szkoły Lotniczej w Warszawie. Pierwszy kurs na uchodźstwie rozpoczął się 15 kwietnia 1943 r. w Eddleston koło Peebles w Szkocji. Kurs ten miał numer IV (kursy I, II i III odbyły się przed wojną). W 1944 r. szkołę przeniesiono do Weston-super-Mare koło Bristolu w Anglii.

W czasie kursu IV komendantem szkoły był ppłk pil. Michał Bokalski, a dyrektorem nauk ppłk dypl. Bohdan Kleczyński. Na kolejnych kursach, V, VI i VII, komendantem był ppłk dypl. Olgierd Tuskiewicz, a dyrektorem nauk ppłk dypl. Franciszek Kalinowski. Słuchaczami szkoły byli oficerowie w stopniu od porucznika do podpułkownika niemal wszystkich specjalności: piloci myśliwcy i bombowi, obserwatorzy, radioobserwatorzy, strzelcy samolotowi, oficerowie techniczni i baloniarze. Wykładowcami byli w większości oficerowie lotnictwa, w dużej części absolwenci przedwojennej WSL lub wcześniejszych kursów WSL na uchodźstwie, byli dowódcy dywizjonów. Część zajęć prowadzili oficerowie armii oraz nauczyciele cywilni, zarówno Polacy jak i Brytyjczycy. Szkołę zlikwidowano po zakończeniu VII kursu, w maju 1946 r.

W poszczególnych kursach uczestniczyli także oficerowie spoza Polskich Sił Powietrznych. Na kursie IV było czterech lotników czechosłowackich, którzy byli weteranami czechosłowackich dywizjonów: F/Lt Václav Hájek latał w 313 Dywizjonie Myśliwskim RAF, F/O Oldřich Hořejší w 311 Dywizjonie Bombowym RAF, F/O František Pohlodek w 311 Dywizjonie Bombowym RAF, a S/Ldr Jaroslav Studený w 310 Dywizjonie Myśliwskim RAF i 306 Dywizjonie Myśliwskim "Toruńskim". Na kursach V, VI i VII byli natomiast kursanci z armii oraz Marynarki Wojennej.

Według prezentowanego poniżej zestawienia, Wyższą Szkołę Lotniczą ukończyło łącznie 120 oficerów:

Kilka publikacji książkowych podaje nieco inne dane, mianowicie, że Wyższą Szkołę Lotniczą ukończyło 111 oficerów Polskich Sił Powietrznych, 6 oficerów armii, 4 oficerów lotnictwa czechosłowackiego i 2 oficerów marynarki. Nie są przy tym podane nazwiska absolwentów, toteż trudno wyjaśnić rozbieżności.

W poniższych tabelach wyszczególniono absolwentów Wyższej Szkoły Lotniczej.


Uczestnicy I kursu WSL (lata 1936-1937) w Warszawie.

Stopień
Nr ewid.
Nazwisko, imię
Uwagi
kpt. pil.P-1499Bajan Jerzy 
kpt. pil.76826Bąk Jan 
kpt. pil.P-1079Czołowski Tadeusz 
kpt. obs.P-0767Hermanowski Stanisław 
mjr obs.P-0053Jankowski Jan 
ppłk pil.P-1378Karpiński Stanisław 
kpt. pil.P-1016Kiecoń Józef 
mjr pil.P-0055Kielich Kazimierz 
kpt. pil.P-0585Kowalczyk Adam 
kpt. pil.76600Kropiński Adam 
kpt. obs.P-0108Lewkowicz Tadeusz 
mjr obs.P-0052Luziński Stanisław 
kpt. obs.P-1421Łukiński Aleksander 
mjr obs.P-0999Młynarski Edward 
kpt. pil.76801Niedźwiecki Kazimierz 
mjr pil. Piniński Franciszek 
mjr pil.76621Rudkowski Roman 
mjr pil.P-1252Skarżyński Stanisław 
ppłk pil.76608Stachoń Bolesław 
mjr obs. Tuchułka Władysław 
mjr obs.P-0187Wiśniowski Mieczysław 
Razem
 
21
 

Uczestnicy II kursu WSL (lata 1937-1938) w Warszawie.

Stopień
Nr ewid.
Nazwisko, imię
Uwagi
mjr pil. Adamecki Bernard 
mjr pil.P-0001Biały Jan 
kpt. pil.P-0175Dziewulski Juliusz 
kpt. pil.P-1316Hrabowski Władysław 
kpt. pil.P-0579Janicki Zygmunt 
mjr obs.76838Jungraw Józef 
mjr pil.P-0580Kosiński Jakub 
kpt. pil. Laskowski Florian 
ppłk pil.P-0008Malik Karol 
kpt. art. Miller Walentyz armii
kpt. obs. Olszewski Stanisław 
mjr pil. Pamuła Leopold 
mjr pil. Pawluć Stanisław 
mjr obs.P-0789Peszke Alfred 
ppłk pil.P-1017Piotrowicz Tadeusz 
ppłk pil.P-0475Pistl Zygmunt 
kpt. obs. Skibiński Józef 
mjr. pil.P-1455Skorobohaty Ignacy 
mjr pil.P-1242Skrzat Julian 
kpt. obs.P-0902Stranz Zdzisław 
mjr obs.P-0223Szymański Tadeusz 
kpt. pil.P-0066Ścibior Szczepan 
ppłk pil.P-0012Wojtyga Adam 
mjr obs.P-0021Wójcicki Tadeusz 
Razem
 
24
 

Uczestnicy III kursu WSL (lata 1938-1939) w Warszawie.

Stopień
Nr ewid.
Nazwisko, imię
Uwagi
kpt. art. Berendt Witoldz armii
mjr art. Bieniak Marianz armii
mjr pil.P-0991Benz Kazimierz 
ppłk pil.76758Bokalski Michał 
ppłk obs. Borowy Henryk 
mjr pil. Budziński Wit 
kpt. obs.P-2012Cumft Olgierd 
kpt. pil.P-0907Dudzik Franciszek 
mjr pil.76622Floryanowicz Stefan 
kpt. pil.P-1320Fuhrman Emil 
kpt. obs.P-0725Grabianowski Kazimierz 
kpt. pil.P-0384Grzebalski Józef 
kpt. obs.P-0193Kłosiński Antoni 
kpt. pil.76637Kołodyński Stefan 
mjr pil.P-0181Krajewski Czesław 
kpt. pil.P-1287Łaguna Piotr 
mjr obs.P-0405Maciejewski Jan 
mjr obs.P-1241Madejski Władysław 
kpt. obs.P-1323Michowski Stanisław 
mjr pil.P-1281Moszkowski Tadeusz 
mjr obs.P-0610Mroczkiewicz Józef 
kpt. obs. Nowacki Tadeusz 
kpt. obs.P-1649Olszanik Stanisław 
kpt. pil.76825Orzechowski Jerzy 
kpt. obs. Paszkowski Eugeniusz 
mjr pil. Prohazka Władysław 
kpt. obs. Schubert Stefan 
kpt. obs. Stelmach Romuald 
mjr art. Sztukowski Stefanz armii
kpt. pil. Włodarkiewicz Andrzej 
kpt. obs.P-0017Wojda Julian 
mjr obs.P-1149Zaniewski Witold 
mjr obs.P-0173Zaczkiewicz Władysław 
mjr pil.P-1181Żarski Stanisław 
Razem
 
34
 

Uczestnicy IV kursu WSL (15 kwietnia 1943 r. - 16 stycznia 1944 r.) w Eddleton.

Stopień
Nr ewid.
Nazwisko, imię
Uwagi
mjr pil.76609Brejnak Stanisław 
mjr pil.P-0005Czetowicz Kazimierz 
mjr obs.76668Domański Eugeniusz 
kpt. obs.P-0669Dreja Alojzy 
F/Lt (pil.)87617Hájek Václavlotnik czechosłowacki
F/O (pil.)82550Hořejší Oldřichlotnik czechosłowacki
por. bal.P-0787Kalisz Kajetan 
kpt. obs.P-0565Kaucz Antoni 
por. pil.76698Kawalecki Tadeusz 
kpt. obs.P-1331Koźmiński Antoni 
por.76783Krupowicz Narcyz 
kpt. strz.P-1668Lipczyński Roman 
por. pil.P-0320Malczewski Ryszard 
kpt.P-1132Piotrowicz Czesław 
F/O (pil.)82567Pohlodek Františeklotnik czechosłowacki
kpt. obs.P-0825Skubała Marian 
mjr obs.76673Sokołowski Zygmunt 
S/Ldr (pil.)82577Studený Jaroslavlotnik czechosłowacki
mjr obs.76796Wiłkojć Jan 
mjr pil.P-0606Wiórkiewicz Mieczysław 
kpt.76829Zajączkowski Wacław 
kpt. pil.P-1382Zumbach Jan 
Razem
 
22
 

Uczestnicy V kursu WSL (3 kwietnia 1944 r. - 28 listopada 1944 r.) w Weston-super-Mare.

Stopień
Nr ewid.
Nazwisko, imię
Uwagi
mjr pil.P-0249Barański Wieńczysław 
kpt. obs.P-0258Bąk Bronisław 
kpt. obs.76653Biliński Bolesław 
kpt. obs.P-0441Duńczewski Zbigniew 
kpt. obs.P-1532Dymek Tadeusz 
kpt.P-0599Fiala Zdzisław 
kpt. obs.P-0023Gałczyński Zbigniew 
kpt. pil.P-1495Główczyński Czesław 
mjr pil.76745Jarkowski Bolesław 
kpt. obs.P-0227Jarząbek Henryk 
por.P-1130Kaliniecki Jerzy 
mjr obs.76760Korbut Czesław 
kpt. pil.P-0695Kornicki Franciszek 
kpt. pil.P-0694Langhamer Zdzisław 
por.P-1314Lipa Stanisław 
kpt. obs.76790Łubieszko Tomasz 
kpt. piech. Majchrzak Julianz armii
kpt. robs.P-0547Michalski Leon 
por. obs.P-1765Mintowt-Czyż Jan 
mjr obs.P-0032Nowicki Bolesław 
mjr pil.P-0003Piotrowski Maciej 
mjr pil.76687Piotrowski Witold 
kpt. pil.76751Popławski Jerzy 
kpt. obs.P-1152Przelaskowski Stanisław 
kpt. pil.76787Sadowski Przesław 
por.P-0780Sielużycki Jerzy 
por.P-0864Szumlicki Marian 
mjr pil.P-0749Śniegula Kazimierz 
por.P-0946Wiśniewski Witold 
kpt. obs.P-0457Zieliński Mieczysław 
Razem
 
30
 

Uczestnicy VI kursu WSL (2 stycznia 1945 r. - 17 września 1945 r.) w Weston-super-Mare.

Stopień
Nr ewid.
Nazwisko, imię
Uwagi
kpt. obs.P-1750Bohdanowicz Edward 
kpt. pil.76763Buchowiecki Zdzisław 
kpt. obs.P-0653Budnik Bernard 
mjr obs.76604Bujalski leksander 
kpt. pil.P-0666Bukowski Witold 
mjr pil.P-1014Czaykowski Zbigniew 
por. Dąbkowski T.z armii
kpt. obs.P-1828Freyer Antoni 
kpt. pil.P-1298Gnyś Władysław 
kpt. obs.P-0433Goetzlik Zbigniew 
kpt. obs.P-0812Hebda Józef 
mjr pil.P-0702Jasionowski Walerian 
kpt. obs.P-1268Jeżycki Jan 
mjr pil.P-0696Koc Tadeusz 
mjr pil.P-0047Kranc Jerzy 
ppłk pil.P-1505Krasnodębski Zdzisław 
kpt. pil.P-0636Kunowski Gerard 
por. piech. Kurzeja Józefz armii
mjr pil.P-0060Kurzempa Zenon 
mjr pil.76819Lewandowski Maksymilian 
por.P-0477Liber Władysław 
mjr pil.P-1000Łazoryk Włodzimierz 
kpt. obs.P-0127Mayer Jerzy 
ppłk dypl. kaw. Mincer Bohdanz armii, słuchacz nadzwyczajny
kpt. pil.P-1046Nowacki Czech 
kpt. mar. Pacewicz Wilhelmz marynarki
por. pil.P-0790Polek Antoni 
kpt. pil.P-1427Radomski Jerzy 
kpt. pil.P-0745Sokołowski Eugeniusz 
kpt. obs.P-1375Suska Józef 
mjr obs.76620Szymański Zygmunt 
por.P-0826Tosio Zbigniew 
kpt. obs.P-0440Waciński Jan 
mjr pil.P-0058Zaucha Karol 
mjr obs.P-0956Żółciński Zygmunt 
Razem
 
35
 

Uczestnicy VII kursu WSL (17 września 1945 r. - 7 kwietnia 1946 r.) w Weston-super-Mare.

Stopień
Nr ewid.
Nazwisko, imię
Uwagi
kpt. pil.P-0374Andersz Tadeusz 
mjr pil.P-1059Brzozowski Maksymilian 
por.P-0451Chan Kazimierz 
kpt. obs.P-0020Daab Mieczysław 
kpt. pil.76655Gołko Jerzy 
kpt. mar. Górski Alfonsz marynarki
kpt. dypl. art. Horbaczewski Jerzyz armii
kpt. obs.P-1275Iżycki Jan 
mjr obs.P-1434Jaklewicz Kazimierz 
kpt. obs.P-1031Jaroszyński Zbigniew 
por. pil.P-2844Karlikowski Kazimierz 
kpt. pil.P-0973Karnkowski Tadeusz 
por. pil.P-0387Klawe Włodzimierz 
kpt. pil.P-0645Kobierzycki Zbigniew 
mjr piech. Kowalski Karolz armii
kpt.P-0159Kraciński Henryk 
kpt. pil.P-0371Kratke Tadeusz 
mjr obs.76613Król Stanisław 
ppłk pil.76639Krzystyniak Stanisław 
por. piech. Kuczuk Wacławz armii
kpt. obs.P-1367Lintzel Stefan 
mjr pil.76702Łapka Stanisław 
por.P-1566Maćkula Jan 
kpt.P-0487Marynowski Edmund 
kpt. pil.P-0799Narewski Jan 
kpt. pil.P-0786Owczarski Tadeusz 
kpt. obs.76648Pałka Julian 
kpt. obs.P-1428Pietrasik Władysław 
ppłk pil.P-1238Pietraszkiewicz Stanisław 
mjr pil.P-0692Rutkowski Kazimierz 
por. inż.P-2837Szwed Stefan 
kpt. pil.76743Tarkowski Czesław 
mjr obs.P-0104Ungar Wacław 
Razem
 
33
 
Odznaka pamiątkowa Wyższej Szkoły Lotniczej nadana kpt. pil. Adamowi Kropińskiemu, który ukończył szkołę w ramach I kursu w latach 1936-1937.
Rewers odznaki pamiątkowej Wyższej Szkoły Lotniczej nadanej kpt. pil. Adamowi Kropińskiemu z wybitymi latami trwania kursu (1936-1937) oraz numerem odznaki.

Wojciech Zmyślony